sobota, 3 marca 2018


W roku 2018 mijają trzy i pół dekady sztuki niezależnej w Gdańsku, w Trójmieście – z perspektywy fundacji TNS.


Taka perspektywa czasowa związana jest z aktywnością Marka Rogulskiego - inicjatora fundacji Tysiąc Najjaśniejszych Słońc - podjętą jeszcze na początku lat 80-tych,. Choć fundacja powstała w maju 1992 roku to jej powstanie poprzedzało dziesięć lat aktywności Rogulskiego, zapoczątkowanych z jednej strony reakcją na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce a z drugiej fascynacją prehistorią, antropologią. 

Marek Rogulski. Hiperbola. 2015 PGS Sopot, all rights reserved, Marek Zygmunt, tns

Oprócz przestrzeni publicznej to właśnie ciągnące się wokół Gdańska moreny polodowcowe były obszarem akcji, interwencji i wycieczek polaryzujących uwagę na zagadnienia odnoszące się do ewolucji homo sapiens i historii migracji w świecie jak i na terenach Europy i Pomorza.

Marek Rogulski. Lata 80te. Katalog Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie. 2015, all rights reserved. tns foundation

Połowa lat 80tych to także współpraca z formacją Tot Art oraz od roku 1989 z Galerią Wyspa. Przede wszystkim jednak własne inicjatywy podejmowane z innymi młodymi artystami – powstanie grupy Pampers Maxi w roku 1989 ( Sławek Góra, Robert Kaja, Sławomir Laskowski, Marek Rogulski), Ziemia Mindel Wurm w roku 1990 (Marek Rogulski, Piotr Wyrzykowski) oraz powstanie Stowarzyszenia Klub Inicjatyw Społecznych w roku 1990 (Andrzej Awsiej, Krzysztof Galiński, Krzysztof Figiel, Piotr Pawliszcze, Marek Rogulski) i galerii C 14 (Andrzej Awsiej, Joanna Kabala, Marek Rogulski).
Marek Rogulski. Ewolucja działań fundacji TNS.  KIS, galeria C14, Autodafe/ Otwarte Atelier, Spiż 7.  all rights reserved. tns foundation

 Równolegle nastąpiło powołanie fundacji TNS w maju 1992 (Adam Gajda, Marek Lewandowski, Marek Rogulski) a następnie współtworzenie Fundacji Otwarte Atelier w lipcu 1992 (Andrzej Awsiej, Grzegorz Klaman, Marek Rogulski, Zbigniew Sajnóg) w dawnej Łaźni miejskiej i ponad roczna działalność tam Galerii Auto da fe w latach 1993/94 (TNS / Marek Rogulski). Po upadku tego projektu w oparciu o TNS w roku 1995 powstała galeria Spichrz 7 / Spiż7 na Wyspie Spichrzów w Gdańsku. Po wieloletnim procesie działań o charakterze performatywnym, podkreślającym rzeczywisty transformacyjny charakter inicjatyw fundacji TNS w latach 1999/ 2000 w galerii Spiż7 miała miejsce odsłona projektu „Poza Postmodernizm”. Proponuje się daleko idące przewartościowania współczesnego światopoglądu, teorii i praktyki w obszarze sztuki. 

Marek Rogulski.  Projekt Poza Postmodernizm. katalog Państwowa Galeria Sztuki w Sopocie. 2015, all rights reserved. tns foundation

„Kontekstualizm abstrakcyjny” i „Nowy Totalizm” (2011) jako pojęcia wygenerowane w ramach tego projektu wyznaczyły kierunek myśli i praktyki artystycznej, intelektualnej i społecznej w perspektywie transpersonalnej. Towarzyszyły temu próby opisania rzeczywistości sztuki postkonceptualnej począwszy od lat 70tych XX wieku. Pełna perspektywa sztuki niezależnej w Trójmieście sięga bowiem czterech dekad począwszy od inicjatyw Leszka Brogowskiego, Witosława Czerwonki, Adama Harasa, Jerzego Ostrogórskiego, W roku 2012 w ramach projektu „Producenci kontekstów w obliczu przemian” fundacja TNS jako pierwsza dokonała próby zakreślenia horyzontu historycznego inicjatyw niezależnych w obszarze sztuki współczesnej w Trójmieście. W roku 2015 Galeria Spiż7 zmuszona była zakończyć działalność na Wyspie Spichrzów aby z początkiem roku 2017 reaktywować się w ramach Instytutu Cybernetyki Sztuki (ICS) w Gdańsku Osowie. 

Marek Rogulski, projekt badawczy Eurasia. Galeria Spiż 7, 2012.  all rights reserved. tns foundation

W międzyczasie galeria podtrzymywała tradycję swych działań w obszarze moren polodowcowych. W ICS realizowane są projekty fundacji TNS: „Virtual”, „Kultura jako układ współrzędnych”, oraz Marka Rogulskiego, pt: „Engram i struktura dyssypatywna”. 

ICS/ TNS. 2017. Gdańsk Osowa.

W oparciu o fundację TNS rozwija się scena performansu i współczesnej muzyki improwizowanej. W oparciu o TNS i ICS wygenerowana została koncepcja MuesseuM.


Marek Rogulski. Mueseum, koncepcja MUESSEUM_ quantum collapse. 2017, all rights reserved.


Opracowanie: fundacja TNS, 2018, all rights reserved.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz